SAÜ'de Doğu Türkistan ve Uygur Meselesi Konuşuldu
Sakarya Üniversitesi (SAÜ) Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi tarafından SAÜ Hukuk Fakültesi Sabahattin Zaim Salonu'nda Doğu Türkistan ve Uygur Türkleri paneli düzenlendi. Panelde, Doğu Türkistan'daki güncel durum, tarihsel süreç, jeopolitik konum ve insan hakları konuları tartışıldı.
Panel, saygı duruşu ve İstiklal Marşı’nın ardından Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma
Merkezi (SAÜ TÜRKMER) Müdür Yardımcısı Doç. Dr. Suat Kol’un açılış konuşmasıyla
başladı. Merkezi 2017 yılında Resmî Gazete’de çıkan kararla Sakarya Üniversitesi’nde
kurduklarını belirten Kol, SAÜ TÜRKMER olarak birçok bilimsel etkinlik ve konferans
düzenlediklerini ayrıca Türk Akademi isimli bir dergi de çıkardıklarından bahsetti. Doç Dr.
Kol’un konuşmasının ardından Doğu Türkistan’da yaşananlar hakkında bilgi sahibi olmak
için sinevizyon gösterisi gerçekleşti.
Panelin konuşmacısı, yöneticisi, SAÜ Siyasal Bilgiler ve Kamu Yönetimi Öğretim Üyesi aynı
zamanda SAÜ TÜRKMER müdürlüğünü yapan Prof. Dr. Köksal Şahin, “Bilimsel
organizasyonlarda çok konuşulan ve kamuoyunda önemli bir yer tutması gereken Doğu
Türkistan meselesini konuşmak ve anlamak için burada bir araya geldik” diye konuştu. Çin’in
kamp geleneğinin geçmişte ve günümüzde Doğu Türkistan ve Uygur Türklerine karşı
kullanmaya devam ettiğini belirtti. “Doğu
Türkistan olayı uluslararası insan hakları kuruluşlarında çok gündeme gelmiyor” diyen Şahin,
bu konunun konuşulması gerektiğine tekrar vurgu yaptı.
Gazi Ünivesitesi Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi ve Türk Dünyası Uygulama ve Araştırma
Merkezi’nde Müdür yardımcısı Prof. Dr. Bülent Akbaba, tarihsel süreç başlığı altından
Uygurların tarihçesinden bahsetti. Türk tarihinin anlatımında eksikler olduğundan, Türk
tarihini anlayarak okunması ve Türk tarihinin yazılmasından çekinilmemesi gerektiğine dikkat
çekti.
Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi Öğretim Üyesi aynı zamanda Gazi Üniversitesi Türk
Dünyası Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Bülent Aksoy, Doğu Türkistan’da yaşanan
olayları jeopolitik açıdan ele aldı. Doğu Türkistan’ın Türklerin kadim yurdu olduğuna önemle
değinin Aksoy, Doğu Türkistan’ın Türkiye’de Sincan Uygur Özerk Bölgesi olarak
adlandırılmasından üzüntü duyduğunu, Sincan’ın Çince’de ‘yeni kazanılmış toprak’ anlamına
geldiğini ve Türk vatandaşının bu ismi kullanmamakta hassas davranması gerektiğini belirtti.
Aksoy, Doğu Türkistan’ın jeopolitik açıdan tarihsel öneminin, İpek Yolu’nun ulaşım merkezi,
Doğu ve Batı’nın kültürel buluşması, büyük güçlerin mücadele sahası olmasına değindi.
Sakarya Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Sezercan Bektaş, “Birleşmiş Milletler
şartıyla insan hakları uluslararası hukukun konusudur. Doğu Türkistan sorunun uluslararası
hukukun konusunu olduğunu görüyoruz. Çin, bu insan haklarına ilişkin anlaşmalarına taraf
olmuştur fakat Çin uluslararası komite denetimlere kendini kapatarak bu haklarda kendini
muaf tutmuştur. Çin’in Sincan bölgesinde yaptığı engellerin insan haklarına aykırı olduğu
rapor edilmiştir fakat bazı ülkelerin ret oyuyla rapor değerlendirilmemiştir” dedi.
Panele, Sakarya Barosu Başkanı Av. İlknur Ebiz Yıldız, SAÜ Rektör Yardımcıları Prof. Dr.
Özer Köseoğlu ve Prof. Dr. Emrah Doğan, akademisyenler ve öğrenciler katıldı.
Soru cevap bölümünün ardından panel sona erdi.